Agentic Commerce: co to jest? Kompletny przewodnik (definicja, architektura, przykłady, KPI, 90-dniowy plan)
Agentic commerce to nowy model handlu, w którym autonomiczni agenci AI (np. po stronie kupującego Buying Bot a po stronie sprzedawcy Sales Bot) badają rynek, porównują, negocjują i finalizują transakcje — łącznie z płatnością i wyborem fulfillmentu — działając w granicach udzielonych zgód i polityk.
Praktyczne przykłady to m.in. Amazon „Buy for Me”, Perplexity „Buy with Pro”, Tryb Agenta w CahtGPT 5, AI Mode w Google, inicjatywy płatnicze w stylu Agent Pay/Agentic Token oraz programy „AI super agents” w dużych marketplace’ach/detalistach. To nie są zwykłe chatboty: agenci potrafią decydować i działać; dlatego kluczowe są tożsamość i uprawnienia agenta, ślady audytu, HITL i „agent-ready” dane/oferty.
Definicja operacyjna: czym dokładnie jest Agentic Commerce
- Agentic commerce: handel, w którym część lub cały proces zakupowy realizują inteligentne programy (agenci) działające w imieniu użytkownika/firmy: od briefu i researchu, przez porównanie i negocjacje, po płatność i wybór fulfillmentu (np. dostawa, Click & Collect, ship-from-store).
- Nie myl z „conversational commerce” (czat z człowiekiem/botem). Agent pomaga bez Twojego prowadzenia: sam inicjuje i kończy zadania, a rozmowa jest tylko jednym z interfejsów.
- Dlaczego teraz: dojrzewające modele agentowe, nowe railsy płatnicze i tożsamości dla agentów, eksplozja jakości danych produktowych, a po stronie retailu — presja na szybszy fulfillment (ship-from-store, click&collect), który agent może uwzględniać w decyzji.
Jak to działa end-to-end (schemat uproszczony)
- Intencja (brief): „znajdź mi buty trailowe, budżet 450 zł, odbiór dzisiaj po 18:00”.
- Percepcja + kontekst: agent pobiera preferencje, historię zakupów, lokalizację, ograniczenia etyczne/prawne firmy.
- Orkiestracja: wyszukiwanie wielokanałowe, porównanie atrybutów, sprawdzenie stanów i SLA dostawy/odbioru.
- Negocjacja: B2C/B2B, reguły rabatów, koszty całkowite (TCO), polityka zwrotów, gwarancje.
- Autoryzacja płatności: token płatniczy przypisany do agenta, progi wartości, 2FA wg polityki.
- Fulfillment: wybór najkorzystniejszej opcji (np. Click & Collect za 2h, albo ship-from-store JIT).
- Obserwowalność: podpisane zdarzenia, ścieżka audytu, możliwość HITL (zatrzymania/zmiany decyzji).
— W praktyce to już się dzieje: Tryb Agenta w ChatGPT 5, AI Mode w Google, „Buy for Me” w ekosystemie Amazon, „Buy with Pro” w Perplexity, oraz inicjatywy płatniczo-tożsamościowe zapewniające przejrzyste, autoryzowane transakcje przez agenty.
Różnica: chatbot vs agent zakupowy
- Chatbot: konwersuje, odpowiada; decyzja i akcja zwykle po stronie człowieka.
- Agent: planuje, decyduje i wykonuje (np. sam uzupełnia koszyk, płaci i ustawia odbiór). W retailu agenci będą standardem — potwierdzają to raporty branżowe i roadmapy sprzedawców/platform.
Przykłady i kierunki (2025)
- OpenAI: Tryb Agenta ChatGPT 5 – człowiek wskazuje agentowi działanie, agent przechodzi całą ścieżkę zakupowa samodzielnie lub wg narzuconego schematu działania.
- Amazon: „Buy for Me” — agent inicjuje zakup u zewnętrznego sprzedawcy, zostajesz w aplikacji Amazon; zwiastun zakupów poza klasyczną stroną sklepu.
- Perplexity: „Buy with Pro” — porównanie i zakup w jednym flow konwersacyjnym.
- Walmart: „AI super agents” — pakiet agentów dla klientów, pracowników i sprzedawców, integrujący zakupy i operacje.
- Mastercard: Agentic Token / Agent Pay — tory płatnicze dla agentów (autoryzacja, widoczność, progi, odpowiedzialność).
- Ryzyka i ochrona — nowe ramy antyfraudowe (np. Riskified + HUMAN), weryfikacja tożsamości agenta i anty-sybil.
Architektura „agent-ready” (warstwy, które sprzedają)
1) Dane i semantyka
- Pełne atrybuty SKU (GTIN, rozmiary, warianty, zgodność), schema.org/Product/Offer, dostępność w czasie rzeczywistym; polityki zwrotów i gwarancji w formie reguł parsowalnych przez agenta.
- Katalog usług (instalacja, serwis, odbiór osobisty) jako API, a nie PDF.
2) Oferty i reguły negocjacji
- Cenniki, progi wolumenowe, cross-sell/up-sell, alternatywy w razie braku magazynowego; limity i anomalia-guards na wojnę algorytmów.
3) Tożsamość i uprawnienia agenta
- Kto kupuje? Weryfikacja i attestacja agenta (klucz publiczny, certyfikat), modele zgód (OAuth/OIDC), progi wartości i czasowe limity.
- Ścieżka audytu: podpis akcji, „dlaczego tak?” (kontekst i źródła).
4) Płatność i rozliczenia
- Tokenizacja „Agent Pay” (z widocznością dla człowieka), autoryzacje warunkowe, chargeback-safe flows; pre-auth na rezerwacje.
5) Fulfillment „action layer”
- Click & Collect, ship-from-store, sloty czasu, kalkulacja TCO (dostawa+zwrot); agenci wybierają opcję na podstawie SLA i ryzyka. Trend realny w retailu.
6) Obserwowalność, HITL i compliance
- HITL-gates dla transakcji wysokiej wartości/ryzyka, przycisk STOP, pełne logi (event + podpis + wersje modeli/promptów), polityki odpowiedzialności.
Korzyści dla stron
- Kupujący: mniejsze tarcie, większa personalizacja, oszczędność czasu; zakupy „tam, gdzie jesteś”, bez skakania po witrynach.
- Sprzedawca/marketplace: nowe kanały popytu (bot-to-bot), wyższa konwersja dzięki danym i szybszemu fulfillmentowi, mniej porzuconych koszyków.
- Płatności: mniejsza liczba błędów na checkout, silniejsza kontrola zgód i przejrzystość ruchu agentów.
Ryzyka i jak je ograniczać
- Fałszywe/kradzione tożsamości agentów → attestacja, reputacja, „know-your-agent”; limity i „drabinki zaufania”.
- Fraud, chargebacki, bot-scalping → profile zachowań, velocity limits, sygnatury urządzeń/agentów, dedykowane ramy antyfraudowe.
- Wojny algorytmicznych cen → losowość kontrolowana, minimalne odstępy aktualizacji, reguły anty-predatory pricing.
- Błędy modelu → HITL dla koszyków wysokiej stawki, testy czerwone, tryby degradacji (fallback do człowieka).
90-dniowy plan wdrożenia (B2C/B2B)
0–30 dni
- Audyt agent-readiness: dane (SKU/Offer), SLA fulfillmentu, luki w politykach cen/zwrotów;
- Warstwa GEO/AEO: TL;DR/FAQ + schema.org dla kluczowych produktów;
- Sandbox API: katalog, dostępność, koszty dostawy/odbioru, proste reguły negocjacji.
31–60 dni
4) Pilot z agentem (np. Perplexity/partner): 1–2 kategorie, Click & Collect jako domyślny wariant szybkiego odbioru;
5) Płatność agentowa: token + progi autoryzacji, dzienniki zdarzeń;
6) HITL & alerty: bramki wartości i niepewności, dashboard incydentów.
61–90 dni
7) Refaktoryzacja oferty „agent-first” (bundle, alternatywy, polityki cen dynamicznych z guardrails);
8) Antyfraud pod agentów (velocity, reputacja, listy zaufanych agentów);
9) Raport kwartalny: KPI (poniżej) + decyzje o skalowaniu.
KPI, które naprawdę się liczą
- Agent Coverage — % SKU/usług dostępnych przez API + semantykę.
- Agent Success Rate — % zamkniętych transakcji bez eskalacji do człowieka.
- Mean Time-to-Order (MTTO) — od briefu do opłaconego zamówienia.
- Offer Match@Top-3 — odsetek przypadków, w których agent wybiera jedną z 3 ofert o najlepszym TCO/SLA.
- Time-to-Human — ile trwa eskalacja do człowieka (HITL).
- Chargeback-per-Agent-Tx — chargebacki/1000 transakcji agentowych.
- Click&Collect Take-Rate — udział zamówień odbieranych w punkcie (proxy dla szybkości i wygody).
FAQ
Czym agentic commerce różni się od czat-commerce?
Chat-commerce to rozmowa. Agentic commerce to działanie: agent kupuje i płaci w Twoim imieniu w ramach udzielonej zgody.
Czy to bezpieczne?
Tak, jeśli wdrożysz tożsamość/attestację agenta, progi autoryzacji, ślady audytu i HITL. Branża płatnicza buduje do tego dedykowane railsy.
Jak przygotować sklep?
Uczyń go agent-ready: dane/semantyka, API cen i stanów, reguły negocjacji, Click & Collect/ship-from-store, ścieżka audytu i anti-fraud.
Kto już to robi?
Amazon („Buy for Me”), Perplexity („Buy with Pro”), w płatnościach — Mastercard; wielcy detaliści wdrażają AI super agents.
Wejdź do świata widoczności w AI
Napisz do nas: kontakt@integratorai.pl
Odwiedź: GEOknows.pl | SalesBot.pl | IntegratorAI.pl
